Κιρσοκήλη

Η κιρσοκήλη είναι μία ελικοειδής διάταση των φλεβών του όρχεως όπως είναι και οι κιρσοί στα πόδια.

Συχνότερα παρατηρείται στον αριστερό όρχι. Όταν παρατηρείται κιρσοκήλη στον δεξιό όρχι, χρειάζεται να γίνει έλεγχος με τον υπερηχογράφο τουλάχιστον του δεξιού νεφρού και ήπατος, για έλεγχο όγκου στην περιοχή αυτή, που δημιουργεί πίεση στην κάτω κοίλη φλέβα.

Κανονικά, το φλεβικό αίμα κινείται από την περιφέρεια του σώματος στο κέντρο και από τις μικρότερες στις μεγαλύτερες φλέβες. Η αντίθετη αυτή κίνηση του φλεβικού αίματος, γίνεται χάρη σε κάποιες ειδικές βαλβίδες που έχουν οι φλέβες και δεν επιτρέπουν στο αίμα να κινηθεί προς τα πίσω. Όταν αυτές οι βαλβίδες ανεπαρκούν, το αίμα παλινδρομεί από τις μεγαλύτερες στις μικρότερες φλέβες και από εκεί στον όρχι. Έτσι δημιουργείται αυτή η κιρσοειδής διάταση των σπερματικών φλεβών του όρχι.

Η κιρσοκήλη μπορεί να προκαλέσει:

1. Ήπιο αίσθημα άλγους ή αίσθημα βάρους ή δυσφορία στον σύστοιχο όρχι.
2. Να εμποδίσει την ομαλή ανάπτυξη του όρχεως ώστε να έχουμε ατροφία αυτού.
3. Να αλλοιώσει το σπέρμα σε τέτοιο βαθμό πού να έχουμε υπογονιμότητα του άνδρα.

Τρία είναι τα βασικά αίτια πρόκλησης ολιγοασθενοσπερμίας λόγω κιρσοκήλης:

1. Αυξημένη τοπική θερμοκρασία λόγω αύξησης του φλεβικού αίματος στην περιοχή από τις κηρσοειδείς φλέβες.
2. Αδυναμία εισόδου ικανής ποσότητας αρτηριακού αίματος στον όρχι λόγω ότι το φλεβικό αίμα λιμνάζει μέσα σε αυτόν
3. Παραγωγή τοξινών από το φλεβικό αίμα

Σε νεότερες έρευνες έχει παρατηρηθεί ότι η κιρσοκήλη συνδυάζεται και με χαμηλά ποσοστά τεστοστερόνης.

Η κιρσοκήλη επηρεάζει την γονιμότητα, εμφανίζεται περίπου στο 15% του ανδρικού πληθυσμού και από αυτούς που έχουν πρόβλημα γονιμότητας, στο 25%.

Είναι σίγουρο ότι το σπέρμα μετά το χειρουργείο της κιρσοκήλης βελτιώνεται και αυτό γίνεται όταν είναι ακόμα νωρίς. Έχει πολύ λιγότερα αποτελέσματα το χειρουργείο όταν γίνεται σε ηλικία μεγαλύτερη των 30 ετών.

Φαίνεται ότι η κιρσοκήλη προκαλεί βλάβη στο DNA των σπερματοζωαρίων. Αυτές οι βλάβες φαίνεται ότι αντιστρέφονται μετά το χειρουργείο. Σε ένα ποσοστό ασθενών η κιρσοκήλη μπορεί να προκαλέσει προοδευτικά βλάβη στούς όρχεις, η οποία από μόνη της συνδέεται με την υπογονιμότητα.

Το χειρουργείο έχει θέση, στις εξής περιπτώσεις:

1. Σε παιδιά που, με υπερηχογραφικό έλεγχο, ελέγχθηκε η κιρσοκήλη και υπάρχει καθυστέρηση στην ανάπτυξη του όρχεως.
2. Σε άντρες με αλλοιωμένο σπέρμα που έχουν κλινική κιρσοκήλη και υπογονιμότητα για τουλάχιστον ένα χρόνο.
3. Η υποκλινική κιρσοκήλη δεν πρέπει να χειρουργείται.

Η θεραπεία της κιρσοκήλης γίνεται με δύο τρόπους:

1. Είτε με εμβολισμό δηλαδή έγχυση κάποιων σκληρυντικών ουσιών μέσα στις φλέβες που ουσιαστικά καταργούν τις φλέβες αυτές και δημιουργείται αργότερα παράπλευρη κυκλοφορία.
   
   
2. Με χειρουργείο (που έχει καλύτερα αποτελέσματα στην περίπτωση που γίνεται με μικροσκόπιο). Η τομή είναι πολύ μικρή, γίνεται χαμηλά στην βουβωνική χώρα, δεν διανοίγονται οι κοιλιακοί μύες και ο ασθενής εξέρχεται από το νοσοκομείο την επομένη ημέρα και επιστρέφει στις δραστηριότητές του.

Το χειρουργείο της κιρσοκήλης αποσκοπεί στην διακοπή της κυκλοφορίας των σπερματικών φλεβών διά μέσου της απολίνωσης αυτών. Έτσι καταργούμε την ανεπάρκεια των σπερματικών φλεβών που είναι το βασικό πρόβλημα και δημιουργείται με τον χρόνο, παράπλευρη φλεβική κυκλοφορία με καλές βαλβίδες, οπότε το πρόβλημα της ανεπάρκειας αντιπαρέρχεται.

Σε κάποιες κλινικές εφαρμόζονται οι τεχνικές της λαπαροσκοπικής χειρουργικής οι οποίες όμως, δεν έχουν καλύτερα αποτελέσματα αλλά αυξάνουν αντιθέτως το κόστος της επέμβασης.

Μετά το χειρουργείο περιμένουμε βελτίωση του σπέρματος σε ποσοστό 70 – 100% που θα φανεί μεταξύ τεσσάρων και έξι μηνών μετά το χειρουργείο.

Η κιρσοκήλη είναι μία ύπουλη νόσος διότι δεν δίνει πάντα συμπτώματα. Μόλις το 2-10% των πασχόντων ανδρών νιώθει πόνο στο όσχεο ή δυσφορία ή ελαφρό πρήξιμο ή αίσθημα βάρους.

Η κιρσοκήλη αποτελεί την συχνότερη αιτία υπογονιμότητας και στειρότητας στον άνδρα.

Η κλινική εξέταση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στην διάγνωση της κιρσοκήλης.

Με το υπερηχογράφημα επιβεβαιώνουμε την διάγνωση και κατηγοριοποιούμε την κιρσοκήλη.

Για να τεθεί η διάγνωση της κιρσοκήλης πρέπει περισσότερες από δύο φλέβες να έχουν πάχος μεγαλύτερο από τρία χιλιοστά στην δοκιμασία Valsava (αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης).

Σε κάθε υπογόνιμο άνδρα με κιρσοκήλη πρέπει επίσης να εκτελούνται οι εξής εξετάσεις:

• Γενική αίματος
• Έλεγχος ηπατικής βιοχημείας
• Έλεγχος νεφρικής λειτουργίας
• Σάκχαρο
• LH
• FSH
• Τεστοστερόνη
• Προλακτίνη
• Έλεγχος θυρεοειδούς

Όσο μικρότερη είναι η ηλικία που αντιμετωπίζεται η κιρσοκήλη τόσο πιθανότερη είναι η αποκατάσταση της σπερματογένεσης. Επίσης, η μεγαλύτερου βαθμού κιρσοκήλες φαίνεται να προκαλούν μεγαλύτερη ζημιά.